Türkiye'de Ev Sahibi-Kiracı İlişkileri: Temel Hak ve Görevler

Türkiye'de ev sahipleri ve kiracılar için kurallar, Türk Borçlar Kanunu ve kiralamaya ilişkin diğer özel kanunlara dayalı olarak belirlidir. Bu kurallar ve haklar, karlı bir yatırım fırsatı sunan yatırım amaçlı ev alımlarında ve kısa süreli kiralamalarda hem ev sahibi hem de kiracı için elzemdir.

2024 Türkiye'de Kira Artışları

Türkiye'de kira fiyatları hem ev sahipleri hem de kiracıları ilgilendirmektedir. Hükümet hem ekonomiyi ve her iki tarafın ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak Türkiye'de 2024 kira artışını Tüketici Fiyat Endeksi'ne (TÜFE) göre artmasını kararlaştırmıştır.

Beraberinde yıllık kira artışı, Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) 12 aylık ortalamasından daha fazla olamaz. Bu kural, kira piyasasını sabit tutarak büyük kira artışlarını önlemekte ve kiracılar ile ev sahiplerine net beklentiler vermektedir.

Son olarak 3 Temmuz 2024 tarihinde açıklanan TÜFE oranı %65,07'lik bir kira artışı göstermiştir. Bu durumda 10.000 TL’lik kira 6.507 TL'lik zam ile toplam 16.507 TL olmaktadır.

Türkiye'de Kiracıların Hak ve Yükümlülükleri

Türkiye'de kiracılar kira süreleri boyunca adil muamele ve koruma sağlayan çeşitli düzenlemelere tabiidir. Türkiye'de kiracı olarak sahip olunan haklar arasında, kiracıların oturulabilir mülklere erişimi ve haksız tahliyeye karşı korunması yer almaktadır. Ticari kiracılar da, özellikle kira yenilemeleri ve ticari faaliyetlerine uygun mülk değişiklikleri konusunda belirli haklara sahiptir.

TBK (Türk Borçlar Kanunu) Madde 314'e göre kiracılar kira bedelini ve her türlü ekstra masrafı kira sözleşmesinin bitiminden geç olmamak üzere her ayın sonuna kadar ödemek zorundadır. Bu masrafların paylaşılması konusunda anlaşabilirler ve arızi masraflar kiracı tarafından karşılanır.

TBK Madde 317, kiracıların mülkün normal şekilde kullanılabilmesi için gereken temizlik ve bakım masraflarını ödemesi gerektiğini belirtir. Bu mülkün nasıl kullanıldığına bağlı olarak değişen elektrik, su, gaz ve temizlik gibi masrafları içerir. Beraberinde bunlar mülk kullanılmadığında ortaya çıkmayan maliyetlerdir.

Türkiye'de kira sözleşmesinin feshi yasal prosedürlere uygun olmalıdır. Kiracılar genellikle kira süresinin bitiminden üç ay önce gerekli bildirimi yaparak kira sözleşmelerini feshedebilirler.

Türkiye'de Ev Sahibinin Hak ve Yükümlülükleri

Türkiye'deki ev sahipleri de yatırımlarını korumak için açıkça tanımlanmış haklara sahiptir. Kira ödemelerinin zamanında yapılmasını talep edebilir, mülklerinin bakımının yapılmasını sağlayabilir ve belirli koşullar altında kira sözleşmelerini feshedebilirler. Yeni düzenlemeler konut kiralama sürecini kolaylaştırarak ev sahiplerinin yasal standartlara bağlı kalarak haklarını uygulayabilmelerini sağlar.

Ev sahipleri yasaların gerektirdiği şekilde emlak vergisi, deprem sigortası ve çevre vergisi gibi kamu masraflarını karşılamaktadır. Bu husus 6098 sayılı TBK'da 6098 sayılı TBK'da, özellikle 302. maddede belirtilmiştir. Kira sözleşmesi veya kanun farklı bir düzenlemeye izin vermediği sürece ev sahibi bunlardan sorumludur. Ancak kira sözleşmesi bu masrafları kimin ödeyeceğini de belirleyebilir. Örneğin, Belediye Gelirleri Kanunu'na göre çevre temizlik vergisini binayı kullanan kişi ya da kiracı ödemek zorundadır.

Ev sahipleri, özellikle kiracının kira şartlarını ihlal etmesi veya kirayı ödememesi halinde kira sözleşmesini feshedebilir. Her iki taraf da anlaşmazlıkları önlemek için öngörülen bildirim sürelerine ve yasal gerekliliklere uymalıdır.
Türkiye'de ev sahibi-kiracı anlaşmazlıkları kira ödememe, mülke zarar verme veya kira sözleşmesi üzerinde anlaşamama ile ilgili olabilir.

Türk hukukunda bu anlaşmazlıkları çözmenin yolları vardır ve genellikle mahkemeye gitmeden önce arabuculuk denenir. Her iki tarafın da gerektiğinde kanıt sunabilmek için görüşmelerinin ve anlaşmalarının kayıtlarını tutması gerekir.

Türkiye'de Kiracı Tahliye Hakları

Türkiye'de bir kiracıyı tahliye etmek, kiracıları haksız tahliyeden korumak için katı yasal prosedürlere tabiidir. Önemli kira ihlalleri veya kiranın ödenmemesi durumunda ev sahipleri tarafından tahliye davaları açılabilir. Tahliye süreci mahkeme işlemlerini içerir ve kiracılar tahliyeye itiraz etme hakkına sahiptir. Ev sahipleri yasal çerçeveyi anlamalı ve yasal yansımalardan kaçınmak için gerekli süreci takip etmelidir.

Türkiye'de hem ev sahiplerinin hem de kiracıların hak ve yükümlülüklerinin anlaşılması, adil ve şeffaf bir kira piyasası için önemlidir. Her iki tarafın da son düzenlemeler hakkında bilgi sahibi olması ve herhangi bir anlaşmazlığı uygun bir şekilde çözmek için gerektiğinde hukuki tavsiye alması teşvik edilmektedir.

SORU-CEVAP

Türkiye'de Mülk Kiralamak için Yeni Kurallar Nelerdir?

Türkiye'deki yeni kurallar, mülk kiralamayı ev sahipleri ve kiracılar için daha adil, açık hale getirmeye odaklanmaktadır. Yanlış anlaşılmaları önlemek ve sorumlulukları belirlemek için yazılı kira sözleşmeleri gerektirmektedir. Uzun süreli kiralamalarda, iki tarafta geçerli bir neden olmadan kira sözleşmesini erken bitiremez, bu durum da istikrarın sürmesinde katkıda bulunur. Kiracılar zamanında ödeme yapmalıdır aksi durumda gecikmeler için cezalarla karşılaşırlar. Anlaşmazlık durumunda mahkemeye gidilmeden önce arabuluculuk denenir.

Türkiye'de Ticari Mülk Kiracılarının Hakları Nelerdir?

Türkiye'de ticari mülk kiracıları, ticari kiralamalarında istikrar ve adaleti sağlamak için belirli haklara sahiptir. Bunlar arasında, kira şartlarına uydukları sürece tahliyeye karşı korunma, kira sözleşmelerini aynı koşullarda yenileme şansı, mülk sahibinin onayı ile kira sözleşmelerini devredebilme ve belirli sözleşme ihlali durumları dışında, kira sözleşmesinin sona erdirilebilmesi için altı aylık bir bildirim süresi bulunmaktadır.

Türkiye'de Tahliye Yasaları Nelerdir?

Türkiye'de ev sahibi kiracısını sadece ödenmemiş kira, sözleşme ihlali veya mülke kişisel kullanım için ihtiyaç duyulması gibi geçerli nedenlerle tahliye edebilir. Ev sahipleri ayrıca kiracılara yeni bir ev bulmaları veya sorunları gidermeleri için yeterli süre tanıyacak şekilde genellikle evler için bir ay, işyerleri için altı ay olmak üzere resmi bir bildirimde bulunmalıdır. Kiracı bildirimden sonra çıkmazsa, ev sahibi tahliye için mahkeme kararı almak üzere yasal sisteme başvurmalıdır, böylece süreç yasal olarak herkesi korur.

Türkiye'de Kiracı Tahliyesi Nasıl Gerçekleşir?

Türkiye'de bir kiracıyı yasal olarak tahliye etmek için, ev sahibinin kiracının neden çıkmasını istediğini ve bunu ne kadar süre içinde yapması gerektiğini açıklayan yazılı bir bildirimde bulunması gerekir. Bu bildirimden sonra ev sahibi kiracının çıkmasını bekler. Eğer çıkmazlarsa, ev sahibi bir dava açabilir. Mahkeme, tahliyenin adil olup olmadığına karar vererek bir mahkeme emri çıkaracaktır. Karara uyulursa, icra memurları kiracının çıkmasını sağlar.

Türkiye'deki Ev Sahibim Depozitomu İade Etmeyi Reddederse Ne Yapmalıyım?

Bir ev sahibi depozitoyu iade etmek istemezse, kiracılar birkaç adım atabilir. Öncelikle, depozitonun sözleşmeye göre iade edildiğinden emin olmak için kira kontratını kontrol edin; buna mülkün durumu ve ev sahibinin ne kadar süre önce bildirimde bulunması gerektiği de dahildir. Ev sahibiyle depozitonun neden alıkonulduğu hakkında konuşun ve herhangi bir yanlış anlamayı gidermeye çalışın.

Ev sahibi depozitoyu hala iade etmiyorsa miktarı, neden iade edilmesi gerektiğini, mülkün durumunun kanıtı ve iade için son tarihi açıklayan resmi bir mektup gönderin. Bu da işe yaramazsa bir arabuluculuk avukatına veya mahkemeye başvurmayı düşünebilirsiniz.

Unutmayın, Türk yasalarına göre kiracı tüm yükümlülüklerini yerine getirmişse ev sahibi depozitoyu iade etmek zorundadır, bu nedenle tüm iletişimlerin kaydını tutmak ve haklarınızı bilmek önemlidir.

*Kaynak: Emsal.com

İLGİLİ SAYFALAR

Türkiye'de Gayrimenkul Alımına İlişkin KDV Muafiyeti

Konutların Kısa Süreli Kiralanmasına İlişkin Yeni Kanun

TeleProperty ® | Online Emlak Satın Almak