Türkiye'de Aidat ve Site Yönetim Rehberi
Türkiye'de mülk sahibi olmak, ister kişisel kullanım ister kiralama amaçlı olsun, avantajlı bir yatırım olabilir. Ancak, mülk sahibi olmak, aidat olarak bilinen konut bakımı için düzenli ödemeler yoluyla mülkün yönetimi ve bakımı sorumluluğunu da beraberinde getirir. Bu blogda 'aidat'ın ne anlama geldiğini, mülk yönetiminin rolünü ve her mülk sahibinin bilmesi gerekenleri inceleyeceğiz.
Aidat Nedir?
Aidat, ortak kullanım alanlarının bakım ve temizlik gibi masrafları için ödenden aylık bir ücrettir. Bu blogta aidatın amacını ve site yönetimi hakkında bilmeniz gereken her şeyi keşfedeceksiniz.
Aidat Neleri Kapsar?
Aidat genel olarak aşağıdaki maddeleri kapsamaktadır:
Ortak Alan Bakımı: Lobi, bahçe, koridor, yüzme havuzu, spor salonu, sauna, merdivenler, asansör ve daha birçok ortak alanın temizlik ve onarım işleri.
Faturalar: Ortak alanlardaki aydınlatmalar, bahçe sulama sistemleri ve ısınma sistemlerini kapsamaktadır.
Güvenlik Hizmeti: Sitenin güvenliğinden ve huzurundan sorumlu olan güvenlik görevlisi ve güvenlik sistemleri hizmetleri.
Bina Görevlileri: Bahçıvan, kapıcı, vale ve daha birçok personelin maaşlarını kapsar.
Bir mülk satın almadan önce hizmet bedellerinin maliyetlerini göz önünde bulundurmalı ve bunun hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. Aidat ücreti sitenin sahip olduğu özelliklere göre değişiklik gösterebilir. Daha ayrıcalıklı hizmetler sunan sitelerde aidat ücretlerinin de yüksek olması normaldir. Türkiye’de sitenin lüks özellikler taşıyıp taşımadığına göre değişiklik gösteren aidat ücretleri 1000 TL ve üstüne kadar çıkabilmektedir.
Aidat ücreti mülkünüzün alanına göre de değişiklik gösterir. Örneğin 2+1 daire sahibi ile 3+1 daire sahibi ayni aidat ücretini ödemez. Ödeyeceğiniz ücret dairenizin metrekaresine göre değişir. Ayrıca dairenizin giriş katında ya da daha üst katlarda bulunması da aidat ücretini etkiler. Giriş katı daieler daha düşük aidat ücretleri öderken daha üst katlardaki daire sahipleri daha yüksek aidatlar ödeyebilir.
Apartman içerisindeki dublex ve triplex dairelerin ise daha çok alan ve kat kapladığından diğer dairelere kıyasla aidat ücreti yüksek olabilir.
Site Yönetimi
Konut komplekslerinde ortak alanlarının bakımının ve onarımının yapılması aidatlar ile karşılanır. Türkiye’de site yönetimi iki şekilde yapılmaktadır. Site sakinleri toplanarak bir apartman yönetici seçer ve seçilen yönetici aidatları toplamak, yapılan harcamaları kayıt altında tutmak ve gerektiğinde bakım ve onarım işlerini halletmek gibi görevlere sahiptir. Daha büyük konut komplekslerinde ise site yönetimi bu işte uzmanlaşmış daha büyük şirketlere bırakılabilir.
Şirketler mülk kanunları, güvenlik standartları ve uyulması gereken yasa ve yönetmelikler konusunda daha deneyimli ve bilgi sahibidirler.
Aidat ödemeleri iki şekilde yapılabilir. Bunlardan biri yöneticinize elden ödeme yapmaktır ya da sadece aidat için açılmış olan bir banka hesabına ücreti yatırarak da yapılabilir. Yaptığınız anlaşmaya göre aidat ücretini aylık ya da yıllık olarak ödeyebilirsiniz.
Site yönetimindeki süreç bir yönetici seçerek başlar, daha sonra her sene başında toplantılar düzenlenir ve her sene yeni bir yönetici seçilir, bu toplantılarda sitenin ihtiyaçları ve harcamaları üzerine konuşulur. Toplantıların gerçekleştirilebilmesi ve yeni kararlar alınabilmesi için site sakinlerinin yarısından fazlası orada bulunmalıdır, eğer bu sayı az ise toplantı ileri bir tarihe ertelenir.
Aidat Hakkında Bilmeniz Gereken Hukuki Maddeler
Türkiye’de mülk sahibi olarak aidatın hukuki boyutu hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. Kat Mülkiyeti Kanununa göre:
- Ödeme Zorunluluğu: Sahip olduğunuz mülkte ikamet etseniz etmeseniz de belirlenen aidatı ödeme zorunluluğunuz vardır.
- Sorumlu Tutulan Bireyler: Mülkünüzü isterseniz siz ya da kiracınız kullanıyor olsun, mülkü kullanan her birey aidattan sorumlu tutulmaktadır.
- Bilgi Verme Zorunluluğu: Yönetim kurulu ev sahibine ya da kiracıya aidat ücreti ve harcamalar hakkında bilgi vermek zorundadır.
Aidatı ödememe durumunda karşılabileceğiniz durumlar:
- Hukuki İşlemler: Uzun süre ödenmeyen aidatlar için yönetim kuruclu hukuki süreç başlatabilir bu hukuki süreç icra takibi olarak adlandırılır.
- Ceza: Geciken her ödeme için mülk sahibi aylık %5 gecikme tazminatı ödemekle yükümlü olur.
- Hak Riski: 2 yıl içerisinde 3 defa icra ve ya dava takibi yapılırsa mülk devri söz konusudur.
- Borç Ödeme: Kıracınız borcu ödeyemezse bu borcu siz ödemek zorundasınız. Ödediğiniz toplam parayı sonrasonda kiracınızdan talep edebilirsiniz.
Alınabilecek önlemler:
Bu tür durumlarla karşılaşmamak için kira sözleşmesinde aidatı kimin ödeyeceğini belirten bir madde ekleyebilir ya da isteğinize bağlı olarak aidatı kiracınız yerine siz ödeyebilirsiniz.
Aidat ve Site Yönetimi Hakkında Dikkat Etmeniz Gerekenler
Mülk satın aldığınız zaman aidatın amacını ve ne işe yaradığını anlamanız önemlidir. Karşılaşabileceğiniz potansiyel sorunları ortadan kaldırmak için aşağıdaki maddeleri göz önünde bulundurabilrisiniz:
- Aidat ödemenizi isteyen biri olursa, ücreti ödediğinze dair bir belge veya kanıt isteyin. Site yönetiminin her sene değiştiğini unutmayın bundan dolayı bu süreçte başta olan site yönetimi ile detayları görüşmeyi ihmal etmeyin.
- Aidat ödemesini direkt site yönetimine ya da aidat için açılan banka hesabına yapın. Elden ödeme yaparsanız mutlaka belge isteyin, banka aracılığı ile para transferi yaparsanız da her ihtimale karşı dekontunuzu kaydetmeyi unutmayın.
- Mülkünüzde tüm yıl boyunca ikamet etmeyecekseniz aidetı yıllık olarak ödemeniz daha iyi bir seçenek olabilir.
- Ödeme günlerini kaçırmamaya özen gösterin. Zamanında yapılmayan ödemeler için yönetim hukuki süreçlere başvurabilir. Site yönetimine zamanında ödeme yapacağınızı bildirmeniz yaşanabilecek olumsuzluklara engel olabilir.
- Yıllık gerçekleştirilen toplantılara katılarak site içerisindeki istek ve şikayetlerinizi belirtebilirsiniz.
- Ek bir bilgi olarak müstakil bir evde ya da villada yaşıyorsanız aidat ödemenize gerek yoktur. Ancak bu villalar site içerisinde yer alıyorsa ve ortak kullanım alanları mevcutsa aidat ödeyebilrisiniz.
Kısacası, Türkiye’deki konut komplekslerinin yönetimi ortak alanların temiz ve kullanışlı kalmasını sağlar.